Organ nakli yapılan kişilerin, vücutlarının aldıkları organı reddetmesini önlemek için ömür boyu ilaç kullanmalarına gerek kalmayacak.

Bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar organ nakli reddini önlemek için olmazsa olmaz olsa da, bazı dezavantajları da vardır. Baş ağrısı ve titreme gibi yan etkilere neden olabilir, enfeksiyon ve kanser riskini artırabilirler. Peki ya bu ilaçlara başvurmadan organ reddini önlemenin bir yolu olsaydı?

Bu hedef, Mayo Clinic'te kapsamlı deneyime sahip bir nakil araştırmacısı olan Dr. Mark Stegall'ın çalışmalarını motive eden şeydir. Stegall, hastaların bağışıklık sistemlerini baskılayan ömür boyu ilaçlar kullanmasını gerektirmeden organ reddini önlemek için öncü tedaviler geliştiren bir araştırmacı ekibine liderlik ediyor. Bu ekibin umut verici çalışması yakın zamanda American Journal of Transplantation'da yayınlandı.

Mayo Clinic ekibinde yer alan nakil nefroloğu Dr. Andrew Bentall, "Nakilden sekiz ila on yıl sonra bile ilaç tedavisini kesmenin organ reddine yol açabileceğini gördük. Amacımız, nakil sonrası bağışıklık baskılayıcı ilaç ihtiyacını azaltmanın veya ortadan kaldırmanın yollarını bulmak, böylece hastalar organlarını daha uzun süre ve daha az yan etkiyle koruyabilirler," diyor.

Kolombiya'da, son 20 yılda Ulusal Sağlık Enstitüsü koordinasyonunda 22.000'den fazla organ nakli gerçekleştirildi. Bu, ülkede organ alan ve gelecekte bu bilimsel gelişmelerden faydalanabilecek çok sayıda hasta anlamına geliyor.

Çalışmanın amacı, yüksek uyumlu bir kardeşten aynı anda böbrek ve kök hücre nakli alan kişilerin, bir yıl sonra tüm bağışıklık baskılayıcı ilaçları bırakıp bırakamayacaklarını test etmekti. Sonuçlar umut vericiydi. Çalışma, katılımcıların %75'inin iki yıldan uzun süre ilaç almayı bırakabildiğini ortaya koydu.

"30 yılı aşkın süredir organ nakli araştırmaları yapıyorum ve birçok olağanüstü şey başardık. Ancak genel olarak, bu araştırma öne çıkanlar arasında. Bu, daha bu alana başlamadan önce bile hedefimdi: Organ nakli alıcılarını bağışıklık baskılayıcı ilaçlardan güvenli bir şekilde ayırmak. Bu konuda çok heyecanlıyız," diyor çalışmanın ortak yazarlarından Dr. Stegall.

Mayo Clinic genelinde yürütülen araştırmalar, organ reddini önlemek için hücre tedavilerinin nasıl kullanılacağını araştıran, nakil alanında giderek artan bir eğilimin parçasıdır. Bu yaklaşım aynı zamanda, nakil ihtiyacı olan herkesin nakil alabilmesini ve bu nakillerin daha başarılı olmasını sağlama gibi cesur bir hedefi olan Mayo Clinic Dönüştürücü Nakil Girişimi'nin de temel taşlarından biridir.

Klinik araştırmaya katılabilmek için, nakil alıcıları ve bağışçılarının doku tipleri son derece uyumlu kardeş olmaları gerekiyordu. Bağışçı, böbreğe ek olarak kök hücrelerini kardeşine bağışlamayı da kabul etti. Alıcı, nakil aldı, radyoterapi gördü ve ardından kök hücre nakli yapıldı. Amaç, bir yıl sonra bağışıklık sistemini baskılayan ilaçların aşamalı olarak kaldırılmasıydı.

ABD, Minnesota'lı Mark Welter için sonuçlar beklentilerinin çok ötesindeydi. Dört yıl önce, böbreklerde kist oluşumuna neden olan kalıtsal bir rahatsızlık olan polikistik böbrek hastalığı nedeniyle böbrek nakline ihtiyaç duymuştu. Mayo Clinic hastası olarak, hayatının geri kalanında bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlarla uğraşmak zorunda kalmamak umuduyla klinik araştırmaya gönüllü olarak katıldı. Kız kardeşi Cindy ise ona yardım etmek için hemen bir böbrek ve kök hücrelerini bağışlamayı teklif etti.

Sonuç? Mark üç yıldan uzun süredir bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar kullanmıyor ve kız kardeşi, "Onun bu ilaçları bırakmasını izlemek inanılmazdı. Artık hayatını dolu dolu yaşayabiliyor. İki kızının evlendiğini ve torunlarıyla tanıştığını görebiliyor." diyor.

"Kendimi harika hissediyorum. Aslında, nakilden önceki gibi hissediyorum ve en güzel yanı da bu," diyor Mark. "Sanki nakil hiç olmamış gibi."

Yine de, bu araştırma hattını ilerletmek için yapılması gereken çok iş var. Bu klinik çalışma başlangıçta doku tipleri oldukça uyumlu kardeşleri içeriyordu. Şimdi araştırmacılar, kök hücre nakillerinin daha az uyumlu donörlere sahip alıcılarda da reddi önleyip önleyemeyeceğini belirlemek istiyor.

Çevre ve Sağlık Gazetecisi