Kanada'da kızamık salgınları artarken, bu anne ebeveynlere aşı yaptırmaları için yalvarıyor
Rebecca Archer, hediyelik eşyalar ve fotoğraflar gibi hatıralarla dolu bir rafa sevgiyle küçük bir gözlük yerleştiriyor. Bunlar, kızamık enfeksiyonundan sonra aniden ölen 10 yaşındaki kızı Renae'ye aitti.
"Gerçekten çok zekiydi. Gerçekten çok mutlu bir çocuktu, her zaman gülümsüyordu," diye hatırlıyor.
Renae, kızamığa yakalandığında henüz beş aylıktı; aşı olmak için çok küçüktü, ancak 2013 yılında İngiltere'nin Manchester kentinde ortaya çıkan salgın sırasında hastalığa yakalanmaktan kaçınamamıştı.
Bebek hastaneye kaldırıldı ancak iyileşti. Annesi, Renae'nin sonraki 10 yıl boyunca başka tıbbi sorunları olmadığını söylüyor.
Ama kızamık virüsü beyninde yıllarca hareketsizce bekledi. Uyandığında, Renae nöbet geçirmeye başladı. Sonra konuşamadı, yemek yiyemedi, hatta bilincini bile koruyamadı.
Archer, "Kızamık olduğu gerçeğini bir türlü kavrayamadım" dedi.
Kanada'da kızamık vakalarının neredeyse otuz yıldır görülmemiş bir hızla artması ve kızamık, kabakulak ve kızamıkçık (MMR) aşısı gibi çocukluk aşılarının kapsamının pandemiden bu yana düşmesiyle birlikte , Archer ve kızamık komplikasyonları yaşayan diğerleri, aşı olma imkânı olanların aşı olmasını istiyor.
'Bunun başınıza geleceğini asla düşünmezsiniz'Renae'nin nöbetleri başladığında, kızamığın subakut sklerozan panensefalit veya SSPE adı verilen nadir bir komplikasyonundan muzdaripti. 100.000 kızamık vakasından bir düzineden az kişiye bu hastalık bulaşıyor.
Ancak Renae gibi 15 aylıktan önce kızamığa yakalanan çocuklarda risk seviyesi önemli ölçüde artarak 609'da 1'e çıkıyor.
Bu durum neredeyse her zaman ölümcüldür ve doktorların yardımcı olmak için yapabilecekleri çok az şey vardır. Archer'ın kabul etmesi zor bir gerçektir bu.
"Renae'nin ne durumda olduğunu öğrendiğimizde onu tekrar kendine getireceğimizi hep aklımda tutuyordum" dedi.
Bunun yerine doktorlar Archer'a ilk doğan kızının beyin aktivitesi olmadığını söylediler. Yapacak hiçbir şey yoktu - yaşam destek makinelerini ne zaman kapatacağına karar vermek dışında.
Anne, kızamığın bu kadar hasara yol açabileceğini tahmin etmediğini söylüyor. Şimdi, kederi öfkeyle karışmış durumda: Başkaları kızamığa karşı aşılansaydı Renae'nin hala hayatta olacağını söylüyor.
"Bunun başınıza geleceğini hiç düşünmezsiniz" dedi.
"Bu durum beni gerçekten sinirlendiriyor ve insanların bunun ne kadar ciddi olduğunu anlamalarına yardımcı olmak istiyorum."
Bu yıl Kanada'da bir ölüm korkusu varDr. Michelle Barton kariyeri boyunca yalnızca bir kez SSPE vakasıyla karşılaştı; Kanada'da değil, gelişmekte olan bir ülkede.
"İzlenmesi üzücü bir tablo, çünkü yapabileceğiniz pek bir şey yok."
Ontario, Londra'daki Çocuk Hastanesi'nin pediatrik bulaşıcı hastalıklar bölümünün başkanı olan Barton, kızamığın 1998'de ortadan kaldırıldığı Kanada gibi ülkelerde doktorların normalde düşüneceği bir komplikasyon olmadığını söyledi.
Virüsün Kanada'da yayılmaya devam etmesi ve her eyalette vaka görülmesiyle birlikte Barton, doktorların SSPE gibi kızamık komplikasyonlarını daha sık düşünmeye başlamaları gerekebileceğinden endişe ediyor.
"Bu salgında hiçbir ölüm olmadı. Ve bunun için minnettarız," dedi eyaletteki en hasta hastalardan bazılarını gören ve bir ölümü önlemek için mümkün olan her şeyi yapan Barton.
Alberta son birkaç haftada keskin bir artış görüyor; perşembe günü eyalette salgınların Mart ayında başlamasından bu yana 313 vaka bildirildi.
Saskatchewan da vakalarda hızlı bir artış görüyor. Oradaki vakalar geçen hafta iki katından fazla arttı ve eyaletin baş doktoru önümüzdeki haftalarda, hatta aylarda günlük artışlar beklediğini söylüyor.
Ancak salgının merkezi Ontario olmaya devam ediyor. Bu yıl şu ana kadar 1.453 vaka bildirilen eyalette, vakaların büyük çoğunluğu bu son derece bulaşıcı virüse karşı tam olarak aşılanmamış kişilerden oluşuyor.
Toronto Çocuk Hastalıkları Hastanesi'nin (SickKids) bulaşıcı hastalıklar bölüm başkanı Dr. Upton Allen, bu rakamların endişe verici olduğunu söylüyor.
Sağlıklı bir bağışıklık sistemine sahip çocuklarda, her 10 vakadan yaklaşık birinde zatürre veya kötü bir kulak enfeksiyonu gibi komplikasyonlar riski olduğunu söylüyor. Kızamık ayrıca ensefalite - beyin iltihabına - 1.000'de bir oranında neden olabilir, dedi.
Allen, bağışıklık sistemi zayıf olanlarda risk seviyesinin çok daha yüksek olduğunu söyledi.
"Onların korunmaya ihtiyacı var" dedi, "Çevrelerindekileri aşılayarak onları koruyoruz."
Ömür boyu süren komplikasyonlarKızamık hastalığından kurtulanlar ise, hayatları boyunca taşıdıkları komplikasyonlarla baş başa kalabilirler. Örneğin, Missouri eyaletinin Columbia kentinde yaşayan 73 yaşındaki Barbara Leonhard gibi.
Kızamık aşısı henüz bulunamamışken, 1950'lerin sonlarıydı. O zamanlar altı yaşında olan Leonhard, her şey kararmadan önce bacaklarının pes ettiğini, konuşma yeteneğini kaybettiğini hatırlıyor. Kızamık virüsü beyninin şişmesine neden olmuş ve 30 günlük bir komaya girmişti.
Uyandığında bir daha asla yürüyemeyeceği söylendi.
"Sanki kınanmış, bir ceza verilmiş gibi hissettim" diye hatırlıyor.
Leonhard bunu kabul etmediğini söylüyor. Aylarca tekerlekli sandalyeden kendini çekip çıkardı, oturma odasında ayaklarını sürüdü, tekrar yürümeyi kendine öğretti. Başarılı oldu — ama derin yaralar aldı.
"Travmatik ve korkutucuydu," dedi. Bugün, nöroloğunun yıllar önce geçirdiği ensefalitin kalıcı bir etkisi olarak nitelendirdiği kas güçsüzlüğüyle mücadele ediyor.
Eğer henüz yaptırmadıysanız, ebeveynlere çocuklarını kızamığa karşı aşılatmaları çağrısında bulunuyor.
"Çocuğunuzun hayatını, neleri riske attığınızı düşünmelisiniz."
Kızının yasını hala tutan Rebecca Archer, ailesinin hikayesini paylaşarak daha fazla insanın aşı olmaya karar vermesini umuyor: Sürü bağışıklığına (yüzde 95) ulaşacak kadar. Bu sayede kızını kurtarabilirdi.
Archer, hikayesini başkalarının da durumun ciddiyetini anlaması ve başka hiçbir ebeveynin onun yaşadıklarını yaşamaması umuduyla paylaştığını söylüyor.
cbc.ca
