Amerikalı işçilerin yerini başkaları mı alıyor? H-1B vizesi tartışmasının iç yüzü
Aylar süren tartışmaların ardından Başkan Donald Trump , Eylül ayında H-1B vize programının sistematik olarak kötüye kullanılmasını kınayan bir bildiri yayınladı. Trump, bunun "Amerikan işçilerinin büyük çapta yer değiştirmesine" yol açtığını ve "hem ekonomik hem de ulusal güvenliğimizi baltaladığını" söyledi.
Trump, bu sorunu çözmek için H-1B vizesi almak isteyen şirketlere 100.000 dolarlık bir ücret koydu; bu hamle özellikle teknoloji sektöründeki iş dünyası liderleri tarafından yoğun bir şekilde eleştirildi.
Program hakkındaki tartışmalar hem Amerikan halkını hem de Cumhuriyetçi Parti'yi ikiye böldü; bir taraf vize sahiplerinin Amerikan işlerini çaldığını söylerken, diğer taraf ise programın ABD'nin rekabet gücü için hayati önem taşıdığını savunuyor.
Peki, H-1B vizeleri nedir ve neden politik bir tartışma konusu haline geldiler?
H-1B vizesi, ABD'deki şirketlerin, başlangıçta üç yıllık bir süre için, daha sonra altı yıla kadar uzatılabilen, yüksek vasıflı yabancı işçileri uzmanlık gerektiren mesleklerde işe almalarına olanak tanıyan göçmen olmayan bir çalışma vizesidir.
ABD Vatandaşlık ve Göçmenlik Hizmetleri web sitesinde, vizelerin "olağanüstü liyakat ve yeteneğe" sahip kişilere verildiği belirtiliyor. Kişilerin ilgili alanda en azından lisans derecesine sahip olması gerekiyor.
H-1B vizeleri hangi sektörlerde en yaygın?H-1B vizelerini en çok kullanan sektör, son yıllardaki tüm yeni başvuruların yaklaşık %60 ila %70'ini oluşturan teknoloji sektörüdür.
Diğer önde gelen sektörler arasında danışmanlık ve profesyonel hizmetler, mühendislik ve imalat, sağlık ve tıbbi araştırma ve yükseköğretim yer alıyor.
Şu anda H-1B vizesi sahibi olan kişi sayısına ilişkin resmi bir rakam bulunmuyor.
H-1B vizesi alabilecek kişi sayısı yıllık 65.000 kişiyle sınırlıdır. Program, yüksek lisans veya üzeri derecelere sahip 20.000 kişiye daha izin vermektedir. Çoğu üniversite ve kâr amacı gütmeyen araştırma kuruluşu bu sınırlamadan muaftır ve bu da her yıl onaylanan kişi sayısını daha da artırmaktadır.
Pew Araştırma Merkezi, Biden yönetimi altında geçen yıl yaklaşık 400.000 H-1B vize başvurusunun onaylandığını tahmin ediyor.
Vize sahipleri nereden geliyor?Pew'e göre, H-1B vizesi sahiplerinin yaklaşık 4'te 3'ü, yani %73'üHindistan'dan geliyor. En yüksek vize sayısına sahip ikinci ülke ise %12 ile Çin. Kalan %15 ise farklı ülkelerden geliyor ve hiçbir ülke %2 eşiğine ulaşamıyor.
H-1B vizesine kim karşı çıkıyor?H-1B vize programı, Trump'tan Vermont Senatörü Bernie Sanders'a kadar her iki siyasi kanattan da eleştiriliyor.
Eleştirmenler, mevcut programın ABD'de çalışmak üzere en iyi yetenekleri çekme amacından uzaklaştığını ve bunun yerine işverenler tarafından ucuz yabancı iş gücü ithal etmek, ücretleri düşürmek ve Amerikalı işçileri işten çıkarmak için kullanıldığını söylüyor.
Senato Demokrat Partili Demokrat Partili Dick Durbin (Illinois Demokrat Partisi) ve Senato Yargı Komitesi Başkanı Senatör Chuck Grassley (Iowa Cumhuriyetçi Partisi), Eylül ayında H-1B programındaki boşlukları kapatmak ve Amerikan işçilerini korumak ve işlerin yabancı ülkelere kaydırılmasını önlemek için iki partili bir yasa tasarısını yeniden gündeme getirdi.
Eyalet düzeyinde, Florida Cumhuriyetçi Valisi Ron DeSantis, üniversitelerdeki boşlukla mücadele etmek için Ekim ayında bir kılavuz yayınladı. DeSantis, Florida Valiler Kurulu'na, üniversitelerin "Amerikalı mezunları ön planda tutmasını ve vergi mükelleflerinin finanse ettiği okulların Amerikan iş gücüne hizmet vermesini" zorunlu kılarak, yükseköğretim kurumlarının "Amerikalıları işe almak yerine H-1B vizeleriyle yabancı işçi ithal etme" uygulamasına son vermesini emretti.
H-1B vizelerini kimler destekliyor?Tartışmanın diğer tarafında ise Elon Musk gibi önemli isimler, ABD'nin rekabet gücünü koruyabilmesi için H-1B vizelerinin olmazsa olmaz olduğunu savunuyor.
Trump'ın Oval Ofis'e dönmesinden kısa bir süre önce Musk, "SpaceX, Tesla ve Amerika'yı güçlü kılan yüzlerce başka şirketi kuran birçok eleştirel insanla birlikte Amerika'da olmamın sebebi H1B'dir" demiş ve programı desteklemek için "savaşa gireceğim" sözünü vermişti.
Ancak Musk, "programın bozuk olduğunu ve büyük bir reforma ihtiyaç duyduğunu" düşündüğünü de belirtti.
"Asgari ücretin önemli ölçüde artırılmasını ve H1B'yi sürdürmenin yıllık maliyetinin eklenmesini, böylece yurtdışından işe alımın yurtiçinden işe alıma göre önemli ölçüde daha pahalı hale getirilmesini" önerdi.
İş dünyası liderleri, H-1B programının, yakın zamanda ülkeye en iyi yetenekleri çekmek için K-vizesi adı verilen benzer bir program başlatan Çin gibi ülkelerle rekabette önemli olduğunu belirtti. Program 1 Ekim'de yürürlüğe girdi.
H-1B programı ABD Ticaret Odası'nın da desteğine sahip.
Vize sahipleri Amerikalıların işlerini elinden mi alıyor?Trump, 19 Eylül'de "Belirli Göçmen Olmayan İşçilerin Girişinin Kısıtlanması" başlıklı bir başkanlık bildirisi yayınladı ve H-1B vize programının "daha düşük ücretli, daha düşük vasıflı işçilerle Amerikalı işçilerin yerini doldurmak için kasıtlı olarak istismar edildiğini" söyledi.
Trump, bu suistimalin şirketler tarafından "ücretleri yapay olarak baskılamak için kullanıldığını, bunun da Amerikan vatandaşları için dezavantajlı bir işgücü piyasasına yol açtığını, aynı zamanda geçici işçilerin en yüksek vasıflı alt kümesini çekmeyi ve elde tutmayı zorlaştırdığını ve en büyük etkinin kritik bilim, teknoloji, mühendislik ve matematik (STEM) alanlarında görüldüğünü" söyledi.
Başkan, "Programın sistematik olarak kötüye kullanılmasıyla Amerikalı işçilerin büyük çapta değiştirilmesi hem ekonomik hem de ulusal güvenliğimizi baltaladı" diye yazdı.
Trump, 21 Eylül 2025'ten itibaren 100.000 dolarlık bir ücret getirdi. Kısıtlama, yürürlük tarihinden itibaren bir yıl sonra sona erecek.
Trump ayrıca yönetimine "yüksek vasıflı ve yüksek ücretli yabancıların göçmen olmayanlar olarak kabulüne öncelik verilmesi için bir kural koyma" talimatı verdi.
Bu arada, DHS'nin bir diğer kuralı, departman yetkililerinin H-1B dilekçesi öncesi ve sonrasında işyeri uyumluluk denetimlerini artırmasına olanak tanıyacak ve dilekçe sahibinin işvereninin başvuruyu doğrudan yapmasını gerektirecek olan "uzmanlık mesleği" tanımını daraltacak. Bu, şirketlerin H-1B göçmenlerini getirip daha sonra bunları başka şirketlere kiralamasını engellemeye yönelik bir adım.
Sırada ne var?H-1B vizelerine ilişkin tartışmaların önümüzdeki aylarda ve yıllarda da devam edeceği öngörülüyor.
ABD Ticaret Odası, Trump yönetimine, "ABD'li işverenlerin, özellikle de yeni kurulan şirketlerin ve küçük ve orta ölçekli işletmelerin H-1B programından yararlanmasını maliyet açısından engelleyici hale getireceğini" öne sürerek 100.000 dolarlık başvuru şartının uygulanmasını durdurması için dava açtı.
Davada, yeni ücretin, H-1B programını düzenleyen Göçmenlik ve Vatandaşlık Yasası hükümlerini geçersiz kıldığı, bu hükümlerin arasında ücretlerin hükümetin vizeleri işleme sürecinde yaptığı masraflara göre belirlenmesi gerekliliği de bulunduğu için hukuka aykırı olduğu ileri sürülüyor.
Ticaret Odası daha önce H-1B programına getirilen kısıtlamaların "birçok Amerikan şirketine ciddi zararlar verme potansiyeli taşıdığı" uyarısında bulunmuştu.
Dava şu anda devam ediyor. Kongre'nin nihayetinde bu konuda bir karar verip vermeyeceği ise henüz belli değil.
Fox News
