Jel tırnakların görünmeyen yüzü! Yeni skandal kapıda: Güzellik mi, genetik hasar mı?
Betül Yasemin Kökbek / Milliyet.com.tr - Son yıllarda kadınların vazgeçilmez güzellik trendlerinden biri haline gelen jel tırnak uygulaması, kalıcılığı ve estetik görünümüyle birçok kişinin tercihi haline geldi. Ancak uzmanlar bu ürünlerin içinde yer alan bazı kimyasalların sağlık açısından risk taşıyabileceğine dikkat çekti. Yapılan son araştırmalarda jel tırnakların sertleşmesini sağlayan TPO (Trimethylbenzoyl Diphenylphosphine Oxide) gibi UV ya da LED ışık altında polimerizasyonu başlatarak ürünün kalıcılığını artıran maddelerin zararlı olduğu görüldü. Bu fotobaşlatıcı kimyasalların, ciltle doğrudan temasında bazı olumsuz etkilere yol açabildiğini iletildi. Bu sonuçların beraberinde Avrupa Birliği ve birçok ülkede kullanımı belirli oranlarla sınırlandırılan TPO'nun, doğrudan kanserojen sınıfına alınmasa da uzun süreli temas halinde sağlık riski oluşturabileceği belirtildi. Dermatoloji Uzmanı Prof.Dr. Aslı Tatlıparmak jel tırnakların arkasındaki gerçeği, Milliyet.com.tr'ye anlattı.
İÇİNDE TPO OLAN TÜM KOZMETİKLER MERCEK ALTINDA
Dermatoloji uzmanları uzun zamandır jel tırnakların yüksek miktarda veya yanlış uygulanmasıyla meydana gelen alerjik reaksiyon, tahriş ve kontakt dermatit riskine işaret ediyordu. Uzmanlar, evde bilinçsizce yapılan jel tırnak uygulamalarının riskleri artırabileceğini, bu nedenle işlemlerin mutlaka profesyoneller tarafından yapılması gerektiğini vurguluyordu. Ayrıca TPO içermeyen alternatif ürünlerin tercih edilmesinin daha güvenli olabileceğinin sürekli altı çiziliyordu. Tüm bunlara ek olarak son günlerde jel tırnak uygulamalarındaki TPO maddesiyle ilgili yeni bir gelişme yaşandı. 1 Eylül 2025 tarihinden itibaren Avrupa Birliği içinde yalnızca jel tırnak değil içinde TPO içeren tüm kozmetik ürünlerin pazarlanması, satılması ya da profesyonel kullanımı yasaklandı.
Avrupa Birliği'nin 27 üye ülkesinin yanı sıra AB kurallarını takip eden Norveç ve İsviçre gibi ülkelerdeki tırnak salonları artık TPO bazlı jellerin satışını durdurdu ve mevcut stokları güvenli bir şekilde imha etme kararı aldı. Üreticiler tartışmalı bileşen içermeyen ürünleri yeniden formüle etmek için çalışmalara tam gaz devam ediyor.
DİŞ DOLGULARINDA BİLE BU MADDE VAR
Açıklamalarına jel tırnak ürünlerinde en sık karşılaşılan kimyasal maddelerden biri olan Trimethylbenzoyl Diphenylphosphine Oxide (TPO)'i anlatarak başlayan Prof. Dr. Aslı Tatlıparmak TPO'nun ışıkla sertleşme sağlayan bir fotobaşlatıcı olduğunu iletti. Bu maddenin sadece kozmetik ürünlerde değil, diş hekimliğinde kullanılan dolgu ve yapıştırıcı materyallerde, 3D baskı teknolojisinde ve bazı endüstriyel yapıştırıcılarda da yer aldığının altını çizen Prof. Dr. Tatlıparmak "Bu maddeye uzun süreli maruziyet ciltte tahriş, alerjik reaksiyonlar ve toksisiteye yol açabiliyor" dedi. Prof. Dr. Tatlıparmak jel tırnak uygulamaları sırasında sıkça TPO’ya maruz kalan kişilerde, bu maddenin deriden emilme olasılığı bulunduğundan bağışıklık sisteminde hassasiyet, kontakt dermatit gibi alerjik reaksiyonlar ve hücrelerde DNA hasarı gibi potansiyel riskler bulunabileceğini söyledi.
Prof. Dr. Tatlıparmak, TPO’nun üreme sağlığı üzerinde olumsuz etkileri olabileceğini ortaya koyan bilimsel çalışmalar ışığında, bu maddeye yüksek dozda maruz kalmanın hormon dengesi ve doğurganlık üzerinde risk oluşturabileceği gerekçesiyle kozmetik malzemelerdeki TPO maddesinin kullanımının Avrupa Birliği tarafından yasaklandığını hatırlattı. Jel tırnakları kurutmak için kullanılan UV/LED lambalarının işlem sırasında cildi ultraviyole A (UVA) ışınlarına maruz bıraktığını ileten Prof. Dr. Altıparmak, "Bu ışınlar, ciltte erken yaşlanma, leke oluşumu ve DNA hasarı ile ilişkilendirilmiş durumda. Yapılan çalışmalarda riskin düşük olduğu belirtilse de, tekrarlayan maruziyetin cilt kanseri riskini artırabileceği unutulmamalı" açıklamasında bulundu.
YAPTIRMAK AYRI SÖKTÜRMEK AYRI DERT
Jel tırnak uygulamalarının sökülme aşamasında da bazı sorunlar meydana gelebildiğine dikkat çeken Prof. Dr. Aslı Tatlıparmak şu cümleleri kullandı:
"Jel tırnak uygulama ve sökme işlemleri, tırnakların doğal yapısında kalıcı değişimlere yol açabiliyor. Tırnak yüzeyinde incelme, tabakanın zayıflaması, kırılma ve katman katman ayrılma en sık gözlenen sorunlar arasında. Ayrıca çıkarma işlemlerinde kullanılan kimyasallar, tırnak plağının yapısını bozarak enfeksiyonlara davetiye çıkarabiliyor."
Aynı zamanda sık sık jel tırnak yaptıran kişilerin tırnaklarının üstü sürekli kapalı kaldığından hava ve ışıkla temas kesildiğini ve bu durumun mantar enfeksiyonları, tırnakta sararma, matlaşma, kalınlaşma ve kötü koku gibi problemlere yol açabileceğini ileten Prof. Dr. Aslı Tatlıparmak, uzun vadede tırnak yatağında kalıcı bozuklukların gelişebileceğine dikkat çekti.
UV/LED LAMBALARINDA HÜCRE MUTASYONU RİSKİ
Yapılan araştırmalarda TPO maddesinin kanserojen olduğu düşünülüyor ancak bununla ilgili yapılmış net bir çalışma yok. Fakat bu maddeye aşırı maruziyetin tırnaklarda yaratabileceği hasar göz önünde bulundurulduğunda akıllara "TPO 'tırnak kanserine' davetiye çıkarır mı?" sorusu geliyor. Prof. Dr. Tatlıparmak'a göre TPO ve benzeri jel tırnak ürünlerinde kullanılan maddeler üzerinde yapılan laboratuvar çalışmaları, bu kimyasalların DNA hasarı ve hücresel toksisiteye yol açabileceğini gözler önüne seriyor. Prof. Dr. Tatlıparmak, bu durumun özellikle uzun süreli ve sık maruziyetlerde hücre mutasyonlarını tetikleyerek kanser gelişimi riskini artırabileceğinin altını çizdi.
"Jel tırnakların kurutulmasında kullanılan UV/LED lambaları da cilt hücrelerinde DNA hasarına neden olarak kanser oluşumuna sebep olabiliyor" diyen Prof. Dr. Tatlıparmak, her ne kadar TPO’nun insanlarda doğrudan tırnak kanserine yol açtığına dair kesin bir kanıt bulunmasa da olası genotoksik etkiler ve UV maruziyeti birlikte değerlendirildiğinde riskin tamamen göz ardı edilmemesi gerektiğini söyledi.
NET VERİLER YOK AMA...
Tırnak bölgesinde görülen tümörlerin özellikle de subungual melanoma'nın, oldukça nadir ama ciddi tümörler olduğunu ileten Prof. Dr. Tatlıparmak, "Genetik yatkınlık, yaş, bağışıklık sistemi zayıflığı, tırnağa sık tekrarlayan travmalar, kronik iltihaplanmalar ve bazı kimyasal maruziyetler risk faktörleri arasında yer alır. Jel tırnak uygulamaları sırasında kullanılan UV ışınları da tırnak yatağındaki hücrelerde DNA hasarına neden olabilir. TPO ve benzeri fotobaşlatıcıların doğrudan 'tırnak tümörü' oluşturduğunu gösteren net veriler yok" dedi.
Ancak bu kimyasalların laboratuvar ortamında DNA hasarı yapabildiği ve üreme/kanser toksisitesi sinyalleri verdiğinin bilindiğini ileterek açıklamalarını şu sözlerle noktaladı:
"Dolayısıyla uzun süreli ve yoğun maruziyet özellikle UV ışınlarıyla birleştiğinde, tırnak tümörlerinin gelişimine dolaylı olarak etki edebileceği düşünülyor. Avrupa Birliği'nin TPO’nun kozmetiklerde kullanımının yasaklanmasının altında bu nedenler yatıyor."
milliyet
