Her boğaz ağrısının nedeni farklı… Beta mikrobuna dikkat!

Beta virüsü olarak da bilinen beta enfeksiyonu, beta hemolitik streptococcus pyogenes isimli bakterinin neden olduğu bir rahatsızlıktır. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Lale Seren, şu sıralar görülme sıklığı artan enfeksiyona karşı önemli uyarılarda bulundu...

Kalabalıkta bulaşma riski yüksek

Beta enfeksiyonu, öksürük, hapşırık veya konuşma sırasında etrafa yayılan damlacıklar yoluyla bulaşır. Ayrıca ortak kullanılan bardak, çatal-kaşık, havlu veya oyuncak gibi eşyalar aracılığıyla da geçebilir. Okul ve kreş gibi kalabalık ortamlarda bulaşma riski belirgin şekilde artar. Bu nedenle el hijyeni, kişisel eşyaların ayrılması ve hasta çocukların okula gönderilmemesi çok önemlidir.

Bu hastalıkta tablo farklıdır

Beta mikrobundan şu işaretlerde şüphe etmek gerekir:-Çocuklardaki boğaz ağrılarının çoğu virüslerden kaynaklanır ve genellikle kendiliğinden geçer.

-Viral enfeksiyonlarda genellikle öksürük ve burun akıntısı görülürken, beta enfeksiyonunda bu belirtiler yoktur.

-Beta mikrobu, çocuklarda ani başlayan şiddetli boğaz ağrısı, yüksek ateş, yutkunma güçlüğü ve boyun bezlerinde şişlikle kendini gösterir.

-Bademcikler kızarır, üzerinde beyaz iltihaplı plaklar oluşabilir. Ancak yalnızca belirtilere bakarak tanı koymak mümkün değildir. Kesin tanı için boğaz kültürü veya hızlı antijen testi yapılması gerekir.

Neden önemsenmeli?

Beta bakterisi bazı çocuklarda bağışıklık sistemini yanıltır. Vücut bakteriye karşı savunma üretirken, yanlışlıkla kendi dokularına da saldırır. Sonuç olarak kalp, eklem ve böbrek dokuları etkilenir.

Bu tablo akut romatizmal ateş olarak adlandırılır ve tedavi edilmeyen beta enfeksiyonunun en ciddi komplikasyonudur.

Böbreklere de zarar verebilir

Beta enfeksiyonuna karşı gelişen bağışıklık yanıtı, böbreklerde iltihaplanmaya neden olabilir. İdrarda kan, yüzde veya bacaklarda ödem ve tansiyon yükselmesi gibi belirtiler görülebilir. Erken fark edilip tedavi edildiğinde ise genellikle tamamen iyileşir.

Bağışıklığı güçlendirmek şart

Güçlü bir bağışıklık sistemi enfeksiyonlara karşı en etkili savunmadır. Dengeli beslenme, yeterli uyku, açık havada vakit geçirmek, düzenli egzersiz ve el hijyeni temel koruyucu önlemlerdir. Ayrıca sigara dumanına maruz kalmamak ve kapalı ortamlarda uzun süre bulunmamak da bulaş riskini azaltır.

Tedavi yolları

Tanı konduktan sonra genellikle penisilin grubu veya türevi antibiyotiklerle tedavi yapılır. Alerjisi olan çocuklarda alternatif ilaçlar tercih edilir.

Uygun tedaviyle enfeksiyon 10 gün içinde tamamen iyileşir. Ağrı ve ateş için destekleyici tedaviler de uygulanabilir.

Eklemleri hedef alabilir

Akut romatizmal ateş sırasında bağışıklık sistemi eklemleri hedef alabilir. Diz, ayak bileği ve dirsek gibi büyük eklemlerde ağrı, şişlik ve kızarıklık ortaya çıkar. Bu tablo genellikle geçicidir, kalıcı hasar bırakmaz ancak oldukça ağrılı olabilir.

Uzun vadedeki etkileri

Beta sonrası gelişen bağışıklık tepkisi, kalp kapakçıklarında iltihaplanma ve deformasyona yol açabilir. Bu durum romatizmal kalp hastalığı olarak bilinir. Kalp kapaklarında kalıcı hasar oluşursa ilerleyen yıllarda kalp yetmezliği veya ritim bozuklukları görülebilir.

Kalp muayenesi yapılmalıdır

Antibiyotik tedavisi tamamlandıktan sonra çocuk evde dinlenmeli, bol sıvı almalı ve ılık, yumuşak gıdalarla beslenmelidir.

İstirahat süresi genellikle 7–10 gündür. Çocuğun genel durumu düzelmeden toplu ortamlara dönmemesi gerekir. Bazı durumlarda doktor, romatizmal ateş riskine karşı uzun süreli koruyucu antibiyotik tedavisi de önerebilir. Kalp muayenesi ve doktor kontrolü, iyileşme sürecinin önemli bir parçasıdır.

Sakın gereksiz yere antibiyotik kullanmayın

Ebeveynlerin çocuklarını yakından gözlemlemesi çok önemlidir. Çocuğunuzda yüksek ateş, şiddetli boğaz ağrısı, yutkunma zorluğu veya bademciklerde beyaz plaklar varsa zaman kaybetmeden doktora başvurulmalıdır. Boğaz kültürüyle tanı kesinleşir ve gereksiz antibiyotik kullanımı önlenir.

İyi beslenme dirençli olmanın temeli

Çocukların beslenmelerinde vitamin, mineral ve protein açısından zengin gıdalara yer verilmelidir. Portakal, mandalina, kivi, çilek ve brokoli gibi C vitamini deposu meyve ve sebzeler, çocukların bağışıklığını destekler.

Yumurta, kırmızı et, tavuk, balık, süt, yoğurt, peynir, mercimek, nohut ve kabak çekirdeği ise hem çinko hem de protein açısından zengin olup vücudun savunma gücünü artırır. Buna karşılık cips, hamburger, sosis, salam gibi işlenmiş gıdalar ile şekerli atıştırmalıklar bağışıklığı zayıflatabilir. Bu tür gıdaların yerine ev yapımı ara öğünler ve taze meyve tercih edilmelidir.

Ayrıca mevsiminde sebze ve meyve tüketmek, probiyotik yoğurt veya kefiri düzenli olarak vermek ve çocuğun gün boyunca yeterli su içmesini sağlamak, hastalıklara karşı koruyucu etki gösterir.