Yıldırımlar her yıl dünya çapında 320 milyon ağacı yok ediyor.

Münih Teknik Üniversitesi (TUM) araştırmacıları, yıldırımların orman ekosistemleri üzerindeki küresel etkisini ilk kez tahmin eden yeni hesaplama modelleri geliştirdiler.

Global Change Biology'de yayımlanan bulgulara göre, her yıl yaklaşık 320 milyon ağaç yıldırım düşmesi nedeniyle ölüyor.

Yıldırımın doğrudan tetiklediği orman yangınlarının neden olduğu ağaç kayıpları bu rakamlara dahil edilmemiştir. Gelecekte, yıldırım düşme sıklığının artması nedeniyle yıldırım kaynaklı ağaç ölümleri artabilir.

Ormanlardaki yıldırım hasarını tespit etmek genellikle zordur ve yalnızca birkaç yerde sistematik olarak incelenmiştir. Şimdiye kadar, dünya çapında her yıl kaç ağacın doğrudan yıldırım kaynaklı hasar nedeniyle öldüğü belirsizdi.

TUM araştırma ekibi, yıldırımdan o kadar şiddetli etkilenen ve sonunda ölen ağaç sayısını tahmin etmek için ilk yöntemi geliştirdi. Vardıkları sonuç: Yıldırımın ekolojik etkisi hafife alınıyor.

Önceki çalışmalar bireysel ormanlardaki saha gözlemlerine odaklanırken, TUM araştırmacıları matematiksel bir yaklaşım benimsedi. Gözlem verilerini ve küresel yıldırım desenlerini entegre ederek yaygın olarak kullanılan küresel bitki örtüsü modelini genişlettiler.

Çalışmanın başyazarı ve Kara Yüzeyi-Atmosfer Etkileşimleri Kürsüsü'nde araştırmacı olan Andreas Krause, yaptığı açıklamada, "Artık sadece her yıl yıldırım nedeniyle kaç ağacın öldüğünü tahmin etmekle kalmıyor, aynı zamanda en çok etkilenen bölgeleri belirleyip küresel karbon depolama ve orman yapısı üzerindeki etkilerini de değerlendirebiliyoruz" dedi.

Her yıl yıldırım çarpması sonucu düşen 320 milyon ağaç, yıllık toplam bitki biyokütlesi kaybının %2,1 ila %2,9'unu oluşturmaktadır. Bu biyokütle ayrışmasının yılda 770 ila 1,09 milyar ton CO2 emisyonuna yol açtığı tahmin edilmektedir.

Araştırmacılar, bu emisyonların şaşırtıcı derecede yüksek olduğunu vurguluyor: Büyüklükleri, orman yangınlarında canlı bitkilerin yakılmasıyla her yıl salınan yaklaşık 1,26 milyar ton CO2'ye eşdeğer. Ancak, orman yangınlarından kaynaklanan toplam CO2 emisyonları, ölü odun ve toprak organik maddesinin yakılmasını da içerdiğinden, çok daha yüksek (yılda yaklaşık 5,85 milyar ton).

Krause, "İklim modellerinin çoğu önümüzdeki on yıllarda yıldırım sıklığında artış öngörüyor, bu nedenle büyük ölçüde göz ardı edilen bu rahatsızlığa daha fazla dikkat etmek önemli" diyor.

"Şu anda, yıldırım kaynaklı ağaç ölümleri tropikal bölgelerde en yüksek seviyede. Ancak, modeller yıldırım sıklığının öncelikle orta ve yüksek enlem bölgelerinde artacağını gösteriyor; bu da yıldırım kaynaklı ölümlerin ılıman ve kuzey ormanlarında da daha önemli hale gelebileceği anlamına geliyor."